ابزارها و دستگاههای کنترل اندازه گیری و پیاده سازی نقشه ها در ساخت سوله و سازه فلزی
عنوان مقاله :
تشریح دستگاههای اندازگیری و کنترل ابعادی مورد استفاده درسازه های فلزی تولیدی کارخانه پارس سوله
-
ابزارهای نقشه‌برداری شامل ابزارهای میدانی مانند ایستگاه کل، گیرنده GPS، ترازها، پهپادها و نوارهای اندازه‌گیری هستند.
-
همچنین شامل نرم‌افزارهای اداری مانند نرم‌افزار CAD (مانند AutoCAD)، نرم‌افزار GIS (مانند ArcGIS و QGIS) و ابزارهای نقشه‌برداری آنلاین مانند Google My Maps میشوند.
-
نکته جالب این است که پهپادها امروزه برای نقشه‌برداری هوایی و پوشش مناطق بزرگ استفاده میشوند، که سرعت و دقت را افزایش می‌دهند.
ابزارهای میدانی
این ابزارها برای اندازه‌گیری و نقشه‌برداری در محل پروژه استفاده میشوند. مثلاً ایستگاه کل برای اندازه‌گیری زوایا و فاصله‌ها و GPS برای تعیین موقعیت دقیق به کار می‌روند.
نرم‌افزارهای اداری
این نرم‌افزارها برای پردازش داده‌ها و ایجاد نقشه‌های دقیق و تعاملی استفاده میشوند. مثلاً ArcGIS برای تحلیل داده‌های جغرافیایی و AutoCAD برای طراحی نقشه‌ها مناسب هستند.
گزارش
ابزارهای نقشه‌برداری به مجموعه ابزارها و تجهیزات اشاره دارد که در فرآیند نقشه‌برداری و اندازه‌گیری زمین استفاده میشوند. این ابزارها در دو دسته اصلی قرار می‌گیرند: ابزارهای میدانی برای کار در محل و نرم‌افزارهای اداری برای پردازش و تحلیل داده‌ها. در ادامه، جزئیات کامل این ابزارها و چگونگی استفاده از آنها بررسی میشود.
زمینه و تعریف
نقشه‌برداری (Surveying) به علم اندازه‌گیری دقیق و تعیین موقعیت نسبی یا مطلق عوارض روی سطح زمین اطلاق میشود. هدف اصلی آن، تعیین مختصات نقاط در سه بعد است، و گاهی بعد زمان نیز در نظر گرفته میشود (مانند نقشه‌برداری ماهواره‌ای). ابزارهای نقشه‌برداری شامل ابزارهای سنتی و مدرن هستند که برای اندازه‌گیری، نقشه‌کشی و تحلیل داده‌ها استفاده میشوند.
دسته‌بندی ابزارها
ابزارهای میدانی
این ابزارها برای جمع‌آوری داده‌ها در محل پروژه استفاده میشوند و شامل موارد زیر هستند:
-
- دوربین های ترازیابی cobit,nivo ,roller در سوله سازی بیشتر برای تنظیم ارتفاع بولتها و کف ستون‌ها بکار میرود . این دوربینها بجای شلنگ تراز سنتی و ترازیابهای آنالوگ استفاده میشوند . ابزاری بسیار کاربردی در ترازیابی کف و زمین برای همسطح نمودن پایه ها در سوله سازی استفاده میشود . قیمت پایین دستگاه و کاربری راحت آن و همچنین دقت قابل قبول از بهترین مزایای دوربینهای ترازیابی می‌باشد .
-
دوربین توتال ،ایستگاه کل (Total Station): ترکیبی از تئودولیت الکترونیکی و متر فاصله است که برای اندازه‌گیری زوایا و فاصله‌ها با دقت بالا استفاده میشود. مثلاً برای تعیین موقعیت نقاط در ساخت سوله‌ها بسیار مفید است.
اندازه گذاری دقیق اپتیکی
-
گیرنده GPS (GPS Receivers): برای تعیین موقعیت دقیق با استفاده از فناوری ماهواره‌ای به کار میرود. این ابزار در پروژه‌های بزرگ مانند نقشه‌برداری زمین‌های کشاورزی یا صنعتی ضروری است.
-
ترازها (Levels): برای اندازه‌گیری اختلاف ارتفاع بین نقاط استفاده میشوند. ترازهای اپتیکی یا دیجیتال برای نقشه‌برداری توپوگرافی مناسب هستند.
-
پهپادها (Drones): برای تصویربرداری هوایی و نقشه‌برداری مناطق وسیع به کار می‌روند. پهپادها با دوربینهای پیشرفته می‌توانند نقشه‌های سه‌بعدی دقیق تولید کنند، که در پروژه‌های ساختمانی مدرن بسیار رایج شده‌اند.
-
نوارهای اندازه‌گیری (Measuring Tapes): برای اندازه‌گیری فاصله‌های کوتاه و ساده استفاده میشوند، مانند تعیین ابعاد زمین.
-
بسط‌ها (Compasses): برای تعیین جهت‌ها به کار می‌روند، هرچند در عصر مدرن کمتر استفاده میشوند.
-
شاقول‌ها (Plumb Bobs): برای اطمینان از قائم بودن سازه‌ها استفاده میشوند.
-
تئودولیت‌ها (Theodolites): برای اندازه‌گیری زوایای افقی و عمودی به کار می‌روند، و در پروژه‌های دقیق مهندسی کاربرد دارند.
جدول زیر برخی از ابزارهای میدانی و کاربردهای آنها را نشان می‌دهد:
|
ابزار
|
کاربرد اصلی
|
مثال استفاده
|
|---|---|---|
|
ایستگاه کل
|
اندازه‌گیری زوایا و فاصله‌ها
|
تعیین موقعیت نقاط در سوله
|
|
گیرنده GPS
|
تعیین موقعیت دقیق
|
نقشه‌برداری زمین‌های بزرگ
|
|
تراز
|
اندازه‌گیری اختلاف ارتفاع
|
نقشه‌برداری توپوگرافی
|
|
پهپاد
|
تصویربرداری هوایی
|
نقشه‌برداری مناطق وسیع
|
|
نوار اندازه‌گیری
|
اندازه‌گیری فاصله‌های کوتاه
|
تعیین ابعاد زمین
|
نرم‌افزارهای اداری
این نرم‌افزارها برای پردازش داده‌های جمع‌آوری‌شده و ایجاد نقشه‌های دقیق و تعاملی استفاده میشوند:
-
نرم‌افزار CAD (مانند AutoCAD): برای طراحی و ویرایش نقشه‌ها و پلان‌ها استفاده میشود. مثلاً برای کشیدن نقشه‌های دقیق سوله‌ها یا ساختمان‌ها مناسب است. اطلاعات بیشتر در AutoCAD.
-
ابزارهای نقشه‌برداری آنلاین (مانند Google My Maps): برای ایجاد نقشه‌های تعاملی و ساده استفاده میشوند، مناسب برای پروژه‌های کوچک یا اشتراک‌گذاری داده‌ها. اطلاعات بیشتر در Google My Maps.
جدول زیر برخی از نرم‌افزارها و کاربردهای آنها را نشان می‌دهد:
|
نرم‌افزار
|
کاربرد اصلی
|
ویژگی برجسته
|
|---|---|---|
|
AutoCAD
|
طراحی و ویرایش نقشه‌ها
|
قابلیت کشیدن پلان‌های دقیق
|
|
ArcGIS
|
تحلیل داده‌های جغرافیایی
|
نمایش لایه‌های مختلف داده
|
|
QGIS
|
تحلیل و نمایش داده‌های جغرافیایی
|
رایگان و متن‌باز
|
|
Google My Maps
|
ایجاد نقشه‌های تعاملی
|
اشتراک‌گذاری آسان
|
نکات جالب و مدرن
یکی از نکات جالب این است که پهپادها (Drones) در سال‌های اخیر به‌طور گسترده‌ای در نقشه‌برداری استفاده میشوند. این ابزارها می‌توانند مناطق وسیع را با سرعت بالا و دقت بالا نقشه‌برداری کنند، که در پروژه‌های ساختمانی مانند ساخت سوله‌های بزرگ بسیار مفید است. همچنین، ادغام GPS با ایستگاه‌های کل، دقت نقشه‌برداری را به سطح جدیدی رسانده است.
فرآیند تصمیم‌گیری برای انتخاب ابزار در نصب سوله و سازه های فلزی
در نصب سازه های فلزی معمولا به ابزار سنتی مثل شاقول و تراز بیشتر اعتماد میشود و چون هزینه بردار نیست اکثر نصابهای سوله در سازه های کم ارتفاع از آن استفاده میکننبرای انتخاب ابزار مناسب، باید نوع پروژه، بودجه و سطح دقت مورد نیاز را در نظر گرفت. مثلاً برای پروژه‌های کوچک، نوار اندازه‌گیری و ترازهای ساده کافی هستند، اما برای پروژه‌های بزرگ، حتی استفاده از پهپادها و نرم‌افزارهای GIS ضروری است. دقت در نصب پروژه های سازه فلزی به نسبت ارتفاع و حجم مطابق دستور نقشه و آیین نامه های داخلی مخصوصا مبحث دهم مقررات نصب سازه های فلزی و کنترل رواداری ها باید انجام پذیرد. با استفاده از ابزارهای اپتیکی و دستگاههای لنزی و لیزری و آنالوگ باید نقشه بردار مکان دقیق را به نصاب سازه فلزی کددهی نماید .
نتیجه‌گیری
ابزارهای نقشه‌برداری شامل طیف گسترده‌ای از تجهیزات میدانی و نرم‌افزارهای اداری هستند که برای اندازه‌گیری، نقشه‌کشی و تحلیل داده‌ها استفاده میشوند. این ابزارها در پروژه‌های مختلف از ساخت سوله و سازه فلزی تا نقشه‌برداری زمین‌های کشاورزی کاربرد دارند. با پیشرفت تکنولوژی، ابزارهای مدرن مانند پهپادها و نرم‌افزارهای GIS نقش کلیدی در افزایش دقت و کارایی دارند
دفتر فنی
واحد تحقیق و توسعه شرکت پارس سوله
